در بین ایرانیان خیرات برای اموات و درگذشتان اهمیت بالایی دارد و افراد در زمان های مختلف خیرات می کنند. خیرات انواع مختلفی دارد و افراد می توانند میوه، غذا، گل، حمایت مالی، نماز و روزه و ... برای اموات خیرات کنند. در ادامه قصد داریم به چند نوع خیرات که در بین افراد محبوبیت بیشتری دارند اشاره کنیم.
میوه یکی از مهم ترین خوراکی هایی است که برای خیرات در نظر می گیرند. با این کار هم ثواب خیرات به روح مرحوم می رسد و هم پذیرایی از میهمانان صورت می گیرد. ما ایرانیان از گذشته تاکنون به مهمان نوازی معروف بوده ایم. برای همین تحت هر شرایطی این سنت پسندیده را به جا می آوریم.
در مراسم ترحیم افراد زیادی برای عرض تسلیت و دلداری به منزل بازماندگان یا آرامگاه متوفی مراجعه می کنند. قطعاً انجام پذیرایی در مراسم ترحیم برای بازماندگان که در سوگ فراق عزیزشان نشسته اند، کار بسیار دشواری است. برای همین شرکت های خدماتی بسیاری ایجاد شدند تا به داغدیدگان کمک کنند و خدمات متنوعی را به آن ها ارائه دهند.
خیرات میوه در قالب پک میوه در دهه های اخیر مرسوم شد. در ابتدا برای میوه از نایلون پلاستیکی استفاده می شد که البته در حال حاضر نیز نایلون های زیپ دار به کار گرفته می شوند. در دوره ای نیز استفاده از ظروف پلاستیکی درب دار رواج پیدا کرد. این ظروف شفاف می توانستند بدون بر هم زدن محل قرارگیری خوراکی ها به صورت کاملا بهداشتی به میهمانان عرضه شوند.
در حال حاضر ظروف پلاستیکی ظاهر شکیل تری پیدا کرده اند و کیفیت و مقاومت بیشتری دارند. این ظروف که برای تهیه این پک ها به کار گرفته می شوند، رنگ ها و مدل های مختلفی دارند که شما می توانید با توجه به سلیقه و میزان هزینه ای که در نظر دارید آن ها را انتخاب کنید.
محتویات این پک ها می تواند شامل میوه هایی باشند که دیرتر خراب می شوند مثل موز، خیار یا سیب. اغلب این میوه ها در همه فصول سال موجود هستند. همچنین کارد و چنگال یکبار مصرف، شیرینی، آجیل، جزء سی قرآن یا سایر ادعیه های جیبی، خرما، حلوا و غیره می تواند در پک میوه قرار داده شود.
گذشتگان ما به خیرات حلوا خرما بسیار اهمیت می دادند. آنها اعتقاد داشتند زمانی که بوی آرد تفت داده شده بلند می شود، روح شخص متوفی متوجه این خیرات خواهد شد. در گذشته حلوا یا خرما می توانست یک وعده غذایی در نظر گرفته شود. بنابراین افراد فقیر معمولاً در اطراف منزل داغ دیدگان رفت و آمد می کردند، به امید این که بوی حلوا بلند شود و بتوانند کام خود را شیرین کنند.
امروزه بسیاری از افراد طرز تهیه حلوا را نمی دانند یا ممکن است آن را به خوبی درست نکند. بنابراین ترجیح می دهند تا حلوا را از بیرون تهیه کنند. در حال حاضر سینی های حلوا در مدل ها، تزیینات و کیفیت های متفاوتی عرضه می شوند. همچنین سینی های خرما به صورت تزیین شده، مغز دار یا داخل پک میوه به فروش رسانده می شوند.
گل از خیرات مدرن محسوب می شود. بسیاری از افراد برای عرض تسلیت و ادای احترام به داغ دیدگان و فرد متوفی اقدام به خرید تاج گل می کنند. بردن گل بر سر مزار متوفی می تواند نشانه محبت و عشق بازماندگان به آن فرد باشد. تهیه و ارسال گل توسط بسیاری از افراد برای بازماندگان نشانه احترام و بزرگ شمردن متوفی است.
خیرات غذا بین افراد کم بضاعت ثوابی دو چندان برای روح متوفی را دارد. درست است که تهیه غذا و پذیرایی از میهمانان وظیفه ی بازماندگان است اما در واقع بازماندگان برای پذیرایی از میهمانان خودشان و آبرومندانه بودن مراسم سعی در انجام بهترین پذیرایی را دارند. درست است که پذیرایی از میهمانان در مراسم ختم ثواب برای روح متوفی را دارد اما پذیرایی و تقسیم خیرات غذا بین افراد کم بضاعت ثوابی دو چندان برای روح مرحوم خواهد داشت.
تهیه غذا و تقسیم آن بین افراد کم بضاعت می تواند کار دشوار و وقت گیری برای بازماندگان و داغدیدگان باشد. این افراد می توانند با پرداخت هزینه به مجموعه ها یا شرکت های تهیه ی غذا، خیرات مورد نظر را در بسته های مختلف تهیه کنند. در کنار خیرات غذا می توانید پک میوه نیز قرار دهید. بسیاری از مجموعه هایی که در کار برگزاری مراسم ختم هستند. با افراد بی بضاعت آشنایی دارند یا افرادی را میشناسند که با موسسات کمک رسانی به افراد بی بضاعت در ارتباطند. به همین دلیل خیلی راحت می‌توانید خیرات غذا بین افراد کم بضاعت را جهت شادی روح عزیز از دست رفته انجام دهید
همچنین، چرا برگزاری مراسم ختم مهم است؟ را مطالعه کنید.
قرائت قران معمولاً توسط بازماندگان بر سر مزار مرحوم انجام می شود اما ممکن است به دلیل شرایط روحی بعضی از داغ دیدگان نتوانند زمان زیادی را به قرائت قرآن بر سر مزار آن مرحوم بپردازند.
افرادی هستند که شغل آن ها قرائت قرآن یا خواندن نماز برای افرادی است که دست آن ها از دنیا کوتاه شده. شما می توانید از یکی از این افراد بخواهید تا در شب اول قبر متوفی، کل شب را قرآن بخواند. در همین رابطه حدیثی از پیامبر اکرم را نقل می کنیم که می فرمایند: مردگانتان را که در قبر‌ها آرمیده اند از یاد نبرید. مردگان شما امید احسان شما را دارند. مردگان شما زندانی هستند و به کار‌های نیک شما رغبت دارند. آنها خود، قدرت انجام کاری را ندارند، شما صدقه و دعائی به آنها هدیه کنید.
بهترین زمان برای انجام خیرات و دیدار مزار متوفی روز های نخستین مرگ آن مرحوم است. شما در این روز ها می توانید بهترین پک میوه، غذا یا سایر خیرات را نثار روح آن مرحوم کنید. بعد از این زمان بهترین روز های مراجعه بر سر مزار مرحوم و انجام خیرات، روز هایی مثل: شب جمعه، روز سوم، روز هفتم و روز چهلم آن مرحوم است و در ادامه جمعه ی آخر سال و اولین سالگرد متوفی.
